Geboorteaangifte doen bij de Burgerlijke stand

Of je het nou leuk vindt of niet, geboorteaangifte is een verplichte formaliteit die je echt niet kunt overslaan. Zodra je kindje ter wereld komt, moet dit officieel worden vastgelegd bij de Burgerlijke Stand. En “oeps, vergeten” is helaas geen geldig excuus. Sterker nog, het is zelfs strafbaar.

Waarom moet je geboorteaangifte doen?

Ja, de overheid en papierwerk, die twee zijn onafscheidelijk. Maar in dit geval heeft het echt een belangrijke functie. Zonder geboorteaangifte bestaat je kind juridisch gezien niet. Geen paspoort, geen zorgverzekering, geen inschrijving op school. De aangifte zorgt ervoor dat je kindje een Burgerservicenummer (BSN) krijgt en wordt opgenomen in de Basisregistratie Personen (BRP). Dit betekent niet alleen dat je straks kinderbijslag kunt aanvragen, maar ook dat je kind ooit belasting moet betalen—de cirkel van het leven, toch?

Sommige gemeenten bieden de mogelijkheid om digitaal aangifte te doen. Ideaal als je liever in je joggingbroek met een slapend baby’tje op de bank blijft zitten. Check dus vooraf even bij jouw gemeente of dit een optie is.

Wie mag de geboorte aangeven?

Je kunt helaas niet zomaar een baby claimen bij de gemeente (al klinkt dat als een interessante Netflix-documentaire). De volgende mensen mogen officieel aangifte doen:

De vader
De meemoeder (bij duomoederschap)
De moeder zelf
Iemand die bij de geboorte aanwezig was, zoals een grootouder, kraamhulp of zelfs de buurvrouw als ze toevallig getuige was van een spectaculaire thuisbevalling.

Bij speciale situaties, zoals draagmoederschap of ouders zonder Nederlandse nationaliteit, kunnen extra regels gelden. Dus als jouw situatie wat minder standaard is, is het slim om dit vooraf uit te zoeken.

Hoeveel tijd heb je voor de aangifte?

Niet superlang, maar wel genoeg. Je hebt drie werkdagen de tijd om je kindje aan te geven bij de gemeente waar het is geboren. Dus niet per se de gemeente waar je woont, maar waar de bevalling daadwerkelijk plaatsvond. Weekenden en feestdagen tellen niet mee, dus als je baby op vrijdagavond wordt geboren, heb je iets meer speling.

Voor kinderen die in het buitenland worden geboren, gelden weer andere regels. In dat geval moet je de geboorteaangifte doen in het land waar de bevalling plaatsvond én eventueel bij de Nederlandse ambassade of een consulaat. Dubbele papierwinkel, maar het voorkomt problemen later.

Wat als je te laat bent?

Officieel is het een strafbaar feit om te laat aangifte te doen, maar boetes worden niet vaak uitgedeeld. Toch is het geen goed idee om het uit te stellen. Ben je écht te laat? Neem dan zo snel mogelijk contact op met de gemeente en leg uit waarom. Acceptabele redenen zijn bijvoorbeeld een ziekenhuisopname, een noodsituatie of iets anders dat buiten je macht lag. “Ik was het vergeten” of “Ik had het te druk” vallen daar helaas niet onder.

Wat heb je nodig voor de aangifte?

Om ervoor te zorgen dat je niet halverwege terug naar huis moet, is het handig om onderstaande documenten mee te nemen:

Een geldig identiteitsbewijs van degene die aangifte doet.
Een geldig identiteitsbewijs van de moeder (als de vader/aangever dat niet zelf is).
Een erkenningsakte als het kind vooraf erkend is.
Een trouwboekje (niet verplicht, maar handig als je het hebt).
De naam die je aan je kind wilt geven (ja, er bestaan echt mensen die er pas bij het loket over na gaan denken)

Over die naam gesproken: in Nederland moet je binnen de kaders van de wet blijven. ‘Prinses Glitterhoedje’ of ‘Superman Batman Spiderman’ gaat hem waarschijnlijk niet worden. Bij twijfel kan de ambtenaar je naamkeuze zelfs weigeren.

Wat kun je met de geboorteakte?

De geboorteakte is het officiële geboortebewijs van je kind en wordt door de gemeente bewaard. Je krijgt geen origineel exemplaar mee naar huis, maar je kunt er wel een afschrift van aanvragen. Dit document heb je later nodig voor zaken zoals paspoorten, schoolinschrijvingen en soms zelfs voor bepaalde toeslagen. Goed om te weten: als je ooit een fout ontdekt in de geboorteakte (bijvoorbeeld een verkeerd gespelde naam), is het een behoorlijke papierwinkel om dat te laten corrigeren. Check dus alles goed voordat je wegloopt bij de balie.

Wat staat er allemaal in de geboorteakte?

Dit document bevat de basis informatie:

De naam van je kind
De geboortedatum en -tijd
De plaats van geboorte
De namen van de ouders
De naam en functie van de ambtenaar die de akte opstelt

Wat zijn de kosten?

Geboorteaangifte doen is gratis, dat is dan weer mooi meegenomen na al die kosten voor luiers, babykleertjes en de inrichting van de babykamer. Wil je een afschrift van de geboorteakte? Dan betaal je daar wel voor. De prijs verschilt per gemeente, maar reken op zo’n 10 tot 15 euro per uittreksel.

Handige tips voor een soepele geboorteaangifte:

Check vooraf of je gemeente online aangifte mogelijk maakt.

Zorg dat je alle benodigde documenten bij je hebt, niets zo irritant als twee keer moeten gaan.

Controleer de openingstijden van het gemeentehuis, vooral als je op de laatste dag zit.

Heb je een ingewikkelde situatie (draagmoederschap, buitenlandse geboorte, et cetera)? Bel de gemeente van tevoren voor advies.

Denk goed na over de naam van je kindje en check of deze binnen de wettelijke regels valt.

Vraag bij twijfel direct een uittreksel aan, zodat je niet later in de problemen komt.

Lees ook

—

Bronvermelding

Afbeelding: 123rf.com