Asfyxie: Zuurstoftekort bij je baby

Bij een geboorte komt er ongelooflijk veel kijken. Voor de meeste baby’s verloopt dit proces zonder noemenswaardige complicaties, maar voor sommige pasgeborenen kan er iets misgaan. Een van die complicaties is asfyxie: een tekort aan zuurstof bij de baby tijdens of net na de geboorte. Dit kan grote gevolgen hebben, maar wat houdt asfyxie precies in? Hoe ontstaat het, en wat zijn de mogelijke gevolgen? In dit artikel duiken we dieper in dit onderwerp en bespreken we alles wat je moet weten.

Wat is asfyxie?

Asfyxie betekent letterlijk ‘niet ademen’. In de medische wereld wordt deze term gebruikt wanneer een baby te weinig zuurstof krijgt tijdens de zwangerschap of bevalling. Dit komt vaker voor dan je misschien denkt: ongeveer 10% tot 15% van de pasgeborenen heeft in meer of mindere mate last van asfyxie.

Tijdens een normale bevalling krijgt een baby zuurstof via de placenta. Wanneer deze toevoer om wat voor reden dan ook verstoord raakt, kan er een zuurstoftekort ontstaan. Dat kan mild zijn en snel verholpen worden, maar in ernstige gevallen kan het blijvende schade veroorzaken. Asfyxie wordt vooral gediagnosticeerd aan de hand van bloedgaswaarden in de navelstreng, terwijl men vroeger vooral keek naar de APGAR-score, een test die beoordeelt hoe goed een baby zich aanpast aan het leven buiten de baarmoeder.

Oorzaken van Asfyxie

De oorzaken van zuurstoftekort kunnen enorm verschillen en zijn niet altijd te voorspellen. Vaak is er sprake van een probleem met de placenta, de navelstreng of de baarmoeder. De meest voorkomende oorzaken zijn:

Loslatende placenta (solutio placentae)
Als de placenta te vroeg loslaat van de baarmoederwand, wordt de zuurstofaanvoer abrupt onderbroken.

Navelstrengproblemen
Bijvoorbeeld als de navelstreng om de nek van de baby zit of te strak wordt samengedrukt tijdens de bevalling.

Scheuren in de baarmoeder (uterusruptuur)
Dit kan bij een zware of langdurige bevalling gebeuren, vooral bij vrouwen die eerder een keizersnede hebben gehad.

Infecties tijdens de zwangerschap
Sommige bacteriële infecties kunnen ervoor zorgen dat de zuurstofopname van de baby beperkt wordt.

Meconiumaspiratie
Wanneer de baby ontlasting (meconium) in het vruchtwater loost en dit inademt, kunnen de longen verstopt raken en ontstaat er ademnood.

Afwijkende ligging van de baby
Bijvoorbeeld een stuitligging, waardoor de bevalling moeilijker en risicovoller wordt.

Symptomen van Asfyxie

Een baby die tijdens de geboorte of direct daarna een zuurstoftekort heeft, vertoont vaak duidelijke signalen. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig:

Lichte asfyxie
De baby huilt veel, is gespannen en prikkelbaar. Dit betekent meestal dat de ademhaling vanzelf weer op gang komt en dat er geen verdere complicaties zijn.

Matige asfyxie
De baby reageert trager op prikkels, is slap en heeft moeite met zelfstandig ademhalen. Soms is extra zuurstof of beademing nodig.

Ernstige asfyxie
In dit geval is de baby nauwelijks of niet in staat om te ademen en vertoont hij of zij nauwelijks reflexen. Reanimatie en intensieve zorg zijn dan noodzakelijk.

Als artsen tijdens de bevalling merken dat de baby zuurstoftekort dreigt te krijgen, kan een spoedkeizersnede nodig zijn om verdere schade te voorkomen.

Mogelijke gevolgen van Asfyxie

Een zuurstoftekort tijdens of net na de geboorte kan verschillende gevolgen hebben. Dit hangt af van de duur en ernst van het zuurstoftekort. De meest kwetsbare organen zijn de hersenen, nieren, lever en darmen.

Het meest zorgwekkende gevolg van asfyxie is schade aan de hersenen. Dit kan leiden tot ontwikkelingsachterstanden, leerproblemen of zelfs hersenverlamming (cerebrale parese). Sommige baby’s ontwikkelen in de eerste dagen na de geboorte epileptische aanvallen als gevolg van het zuurstoftekort.

Als de nieren en de lever onvoldoende zuurstof krijgen, kunnen ze beschadigd raken en minder goed functioneren. In ernstige gevallen kan perinatale asfyxie een blijvende handicap veroorzaken, waardoor een kind levenslang intensieve zorg nodig heeft.

Behandeling en herstel

Wanneer een baby met asfyxie wordt geboren, is snelle medische hulp cruciaal. Dit kan inhouden:

Reanimatie en beademing
Als de baby niet zelfstandig ademt, wordt kunstmatige beademing toegepast.

Medicatie en infusen
Om de bloedcirculatie en orgaanfunctie te ondersteunen.

Therapeutische hypothermie (koeltherapie
In sommige gevallen wordt het lichaam van de baby gedurende 72 uur gekoeld tot ongeveer 33,5°C. Dit helpt hersenschade te beperken.

Langdurige follow-up
Baby’s met ernstige asfyxie worden vaak jarenlang gevolgd om eventuele ontwikkelingsproblemen tijdig op te sporen en te behandelen.

Kan Asfyxie voorkomen worden?

Helaas is het niet altijd mogelijk om asfyxie te voorkomen. Wel kunnen goede medische controles tijdens de zwangerschap en een adequate begeleiding bij de bevalling het risico verkleinen. Vroegtijdige signalering van problemen, zoals een afwijkend hartritme van de baby of complicaties met de placenta, kan ervoor zorgen dat er snel wordt ingegrepen.

Lees ook

Wat zit er in het kraampakket?

Bronvermelding

Afbeelding: 123rf.com